Τρίτη 28 Μαρτίου 2006

Το τέλος της Επανάστασης του 1922

Νικόλαος Πλαστήρας


Υπό Παντελεήμονος του Ιαματικού


Ντυμένοι με τη στρατιωτική στολή τους, οι αρχηγοί της Επανάστασης του 1922, ο Στυλιανός Γονατάς, που είχε αναλάβει και την πρωθυπουργία της χώρας και ο Νικόλαος Πλαστήρας, προσήλθαν στη Βουλή το πρωί της 2ας Ιανουαρίου 1924, για να παραδώσουν την εξουσία στους πολιτικούς ηγέτες.
Ήταν η εναρκτήρια συνεδρίαση της Δ΄ Συντακτικής Συνέλευσης, η οποία προήλθε από τις εκλογές της 16ης Δεκεμβρίου 1923, με αποστολή να συντάξει νέο δημοκρατικό σύνταγμα. Προήδρευε ο γηραιότερος σε ηλικία πληρεξούσιος Αριστοτέλης Αναγνωστόπουλος, υποστράτηγος, από τη Δωρίδα. Φορούσε τη μεγάλη στρατιωτική στολή του. Τα θεωρεία του κοινού και οι διάδρομοι της Βουλής, ήταν υπερπλήρη.
Ο αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος Χρυσόστομος, τέλεσε τον αγιασμό και αμέσως μετά, έγινε η ορκωμοσία των πληρεξουσίων, που θα συμμετείχαν στη Δ΄ Συνέλευση.
Στη συνέχεια, ανέβηκε στο βήμα ο Νικόλαος Πλαστήρας, ο οποίος μιλώντας από χειρογράφου ανέλυσε μεταξύ άλλων τα αίτια, τους σκοπούς και το έργο της Επανάστασης, μίλησε για την αναγκαιότητα της εκτέλεσης των Έξι, εξέφρασε την προτίμησή του για το καθεστώς της Αβασίλευτης Δημοκρατίας και ανακοίνωσε την πρόθεσή του να αποσυρθεί από το δημόσιο βίο.
Ο Στυλιανός Γονατάς, ανήγγειλε την παραίτηση της κυβέρνησής του και στις 11 Ιανουαρίου σχημάτισε κυβέρνηση ο Ελευθέριος Βενιζέλος, ο οποίος είχε επιστρέψει στην Αθήνα στις 4 Ιανουαρίου , αφού είχε υπογραφεί η συνθήκη της Λωζάνης, ενώ στην Αθήνα οι οπαδοί του με συλλαλητήρια ζητούσαν την επιστροφή του.
Μεταξύ άλλων ο Αλέξανδρος Παπαναστασίου, που πήρε το λόγο τόνισε: «Σήμερα, εισερχόμεθα εις ομαλόν πολιτικόν βίον. Η εκ της στρατιωτικής Επαναστάσεως ανωμαλία, παύει».
Έτσι η Επανάσταση του 1922 τερμάτισε τυπικά το βίο της, αν και νωρίτερα ο Γεώργιος Παπανδρέου, πολιτικός σύμβουλός της, είχε προτείνει η Επανάσταση να μεταβληθεί σε πολιτικό κόμμα «Εθνικής Σωτηρίας». Το σχέδιο αυτό όμως δεν υλοποιήθηκε ποτέ.
Στις 31 Μαΐου 1922, η Δ΄ Συντακτική Συνέλευση προήγαγε τιμής ένεκεν σε αντιστρατήγους εν αποστρατεία, τους συνταγματάρχες Στυλιανό Γονατά και Νικόλαο Πλαστήρα.-

1 σχόλιο:

Ανώνυμος είπε...

Μια συνεδρίαση που, παρά τον πανηγυρικό της χαρακτήρα, θα στιγματιστεί από επεισόδια και αντεγκλήσεις μετά το τέλος της ομιλίας του Πλαστήρα και του Γονατά και την αποχώρησή τους... Η ένταση θα συνεχιστεί τις επόμενες εβδομάδες στη συζήτηση για το πως θα επιλυθεί το Πολιτειακό (Δημοψήφισμα ή Ψήφισμα της Βουλής)... Σημάδια της οξύτητας της εποχής (κι όλα αυτά σε μιά Βουλή από την οποία απουσίαζαν οι αντιβενιζελικοί)... Όσο για τον Πλαστήρα, το απόγευμα της ίδιας ημέρας θα υποβάλλει αίτηση αποστρατείας και λίγες ημέρες αργότερα θα αναχωρήσει για την Καρδίτσα για να περάσει τις εορτές των Χριστουγέννων (που εορτάστηκαν με το παλιό ημερολόγιο μιας και η Εκκλησία της Ελλάδος δεν είχε ακόμη αποδεχτεί το Νέο Ημερολόγιο) με τη μητέρα του...

Λεπτομέρεια: μετά την ορκωμοσία από τον Αρχιεπίσκοπο, ακολούθησε χωριστά η ορκωμοσία των Μουσουλμάνων και των Ισραηλιτών Βουλευτών... Στη συνέχεια, μέσω ζητωκραυγών, θα ξεκινήσει την ομιλία του ο Πλαστήρας ως εξής: "Έργον του στρατού δεν είναι η ανάμιξις εις την Πολιτικήν. Έργον του στρατού εις τους Δημοκρατουμένους λαούς είναι η πειθαρχική εκτέλεσις των αποφάσεων των πολιτικών Κυβερνήσεων. Είναι η υποταγή εις τα κελεύσματα της λαϊκής κυριαρχίας..."

[Στη μνήμη του παππού μου, ενός εκ των 398 της Δ'Εθνοσυνέλευσης]